***

Co studenci naprawdę robią w bibliotece?


Z badań sondażowych prowadzonych wśród studentów wynika, że poświęcają oni obecnie znacznie mniej czasu na naukę niż ich poprzednicy w ubiegłych dekadach (od lat 60. ubiegłego wieku, liczba godzin spędzanych tygodniowo na uczeniu się przez studiujących w trybie dziennym zmniejszyła się o połowę), trudno jednak jednoznacznie określić wpływu tego spadku na osiągnięcia i poziom umiejętności informacyjnych badanych. Niejasne jest również to, czy samodzielna ocena przez respondentów własnych zachowań faktycznie odzwierciedla to, co naprawdę robią w czasie przeznaczonym na naukę i jaką część z wielogodzinnego pobytu w bibliotece, w celach edukacyjnych, poświęcają np. na zakupy
online, aktualizację statusu na Facebooku czy czatowanie ze znajomymi. Aby zebrać wiarygodne dane na ten temat, autorzy przeprowadzili jesienią 2011 roku kilkutygodniowe obserwacje na próbie 730 studentów z dwóch uczelni wyższych położonych na Long Island (Stany Zjednoczone); porównali też uzyskane przez siebie wyniki z rezultatami wcześniejszych badań realizowanych z wykorzystaniem innych metodologii.
Podstawowe pytania badawcze dotyczyły tego, czy obserwowani angażują się w aktywność
związaną z mediami społecznościowymi częściej niż w czynności powiązane z nauką (opracowywanie dokumentów, czytanie zasobów drukowanych czy korzystanie z materiałów i baz online w celu zaliczenia prac okresowych bądź przygotowania się do sesji), do jakiego stopnia sieci społecznościowe mają na nich rozpraszający wpływ i jakie czynniki (np. określone dni tygodnia, pory dnia) stymulują uczenie się. Obserwacje prowadzono w okresie przed egzaminami, w wyznaczonych miejscach bibliotek (terminale komputerowe, strefy cichej nauki, informatoria), rejestrując indywidualne zachowania obecnych tam osób. Notowano łącznie 25 różnych typów potencjalnych zachowań kodowanych
w przygotowanych tabelach, wyniki analizowano przy pomocy oprogramowania SPSS; zapisywano również dane demograficzne (płeć, przybliżony wiek, przynależność etniczna). W przypadku, gdy badani wykonywali dwie czynności jednocześnie np. przeglądali dokument słuchając iPoda, tę wcześniejszą, lub pochłaniająca więcej uwagi zapisywano jako zachowanie nr 1, kolejną – 2.
Z dokonanej analizy wynika, że ok. 60% wszystkich zarejestrowanych zachowań powiązanych było z celami edukacyjnym, z kolei aż 73% osób pracujących z komputerem angażowało się w czynności niezwiązane z nauką. Najczęściej notowane zachowanie podstawowe (nr 1) to lektura materiałów drukowanych –18,8%; następne 5 w kolejności to pisanie/praca nad dokumentem (Word, Excel, tabele, obrazy) – 12,3%, sprawdzanie Facebooka, Youtube i innych mediów społecznościowych – 11,4 %, przegląd pozaedukacyjnych stron i gier – 9,3%, materiałów bibliotecznych online – 5,9% oraz
praca nad wspólnym projektem –5,6%. W przypadku 91 studentów zaobserwowano czynności nr 2, najczęściej było to słuchanie muzyki (35,8%), czytanie drukowanych materiałów związanych ze studiami (11,6%) i wysyłanie przez telefon wiadomości tekstowych (9, 95%). Zachowania bez związku z nauką obserwowano najczęściej w czwartki i piątki, w poniedziałki natomiast studenci spędzali czas najproduktywniej. Różnice dotyczące zmian zachowań w zależności od pory dnia nie okazały się znaczące statystycznie.
Wg autorów, trudno otrzymane wyniki interpretować jednoznacznie, gdyż na podstawie samych obserwacji nie da się określić zamiarów badanych związanych z przeglądaniem danej strony www, czy korzystaniem z określonego narzędzia (komputer, telefon). Częste wizyty studentów na portalach społecznościowych, czy posługiwanie się telefonem w czasie pobytu w bibliotece niekoniecznie świadczą np. o rozpraszającym wpływie tych mediów, jako że są one coraz częściej wykorzystywane przez wykładowców jako narzędzie edukacyjne, coraz więcej zasobów bibliotecznych dostępnych jest też dla użytkowników technologii mobilnych. Badania obserwacyjne pozwalają jednak uzyskać pełniejszy obraz zachowań studentów w coraz bardziej zdigitalizowanym świecie oraz osiągnąć lepsze rozumienie ich powiązań z osiągnięciami akademickimi.
Lawrence T. PARETTA, Amy CATALANO, What students really do in the Library: an observatory study
(Co studenci naprawdę robią w bibliotece: badanie obserwacyjne) // The Reference Librarian – Vol. 54,
nr 2 (2013), s. 157-167, tab., bibliogr. 20 poz.
Źródło: Babin: Bibliografia Analityczna Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej